سیاست آمریکا در خاورمیانه با هر حرکتی بیشتر پیچ می خورد و در سوی دیگر، این ایران انقلابی است که قد می کشد و قدرتمندتر می شود.
نشریه انگلیسی اکونومیست ضمن انتشار این تحلیل به ارزیابی موقعیت رو به نزول قدرت آمریکا در منطقه پرداخت. اکونومیست نوشت: خاورمیانه منابع عظیم انرژی مورد نیاز جهان را در اختیار دارد و به همان اندازه بزرگ ترین دردسر سیاسی را هم دارد. جای تعجب ندارد که آمریکا در دهه اخیر بیش از پیش روی این منطقه متمرکز شد اما این تمرکز به خاطر بحران اقتصادی از یک سو و ظهور قدرت های نوین از سوی دیگر به هدر رفته است. در دهه پیش وقتی آمریکا به عراق به خاطر حمله به کویت حمله کرد، بدون هیچ چالشی در منطقه حاکم شد اما از 10 سال پیش اوضاع شکل دیگری پیدا کرد و ضربه ها و واکنش های منفی آغاز شد. به جای اینکه حمله به افغانستان و عراق در سال های 2001 و 2003 نفوذ آمریکا را بیشتر کند، دود آن در چشم کاخ سفید رفت. موفقیت اولیه در این جنگ ها برای آمریکا اعتبار به بار نیاورد و از سوی دیگر ایران انقلابی بود که قد کشید و قدرتمندتر شد.
نشریه انگلیسی اضافه می کند: سیاست آمریکا در خاورمیانه با هر حرکت بیشتر پیچ می خورد. اسرائیل که در ده سال گذشته بیش از 27 میلیارد دلار کمک نظامی از ایالات متحده دریافت کرده، به رغم تعهدها، مدام پیمان شکنی کرده و به کار غیرقانونی شهرک سازی یهودیان ادامه می دهد. دیگر متحد خاورمیانه ای و دریافت کننده کمک های مالی یعنی مصر، پدر آمریکا را درآورده تا یک مثلاً اصلاح سیاسی و درست در منطقه خاورمیانه انجام دهد. در عراق، آمریکا این همه هزینه مالی و جانی داد تا 9 ماه دولت نداشته باشد و دست آخر دولتی تشکیل شود که به جای انعطاف به آمریکا، علاقمند به ایران باشد. ایران هم که به رغم این همه حرف و تهدید و تحریم های آمریکا و متحدان، هنوز به سمت توسعه فناوری اتمی پیش می رود. حتی محبوبیت باراک اوباما در کشورهای عربی و مسلمان که پس از انتخابش بالا رفته بود هم پایین آمده است. وقتی از اعراب بپرسید کدام رهبر سیاسی را می پسندند، آن را انتخاب می کنند که علیه آمریکا و متحد نزدیکش یعنی اسرائیل قد علم کرده باشد.
نویسنده اکونومیست معتقد است: کشورهایی نظیر عربستان که زمانی واسطه و دست نفوذ آمریکا در منطقه بود، ضعیف و بی خود شده اند. عربستان نفت و ثروت زیادی دارد ولی شاهزاده های راس قدرت در آن پیر و فرتوت شده اند و برای کسب قدرت با هم می جنگند. زمانی آن ها می توانستند کشورهای عربی را پشت آمریکا به خط کنند اما الان حتی مصر نمی تواند دو جناح شکاف خورده حماس و فتح در تشکیلات خودگردان فلسطینی را دور هم گرد آورد تا با هم حداقل گفت وگو کنند. مبارک و آل سعود در میان کشورهای عربی دیگر نفوذ ندارند و در میان مردم کشورهای عربی، این «نافرمانی و مقاومت» است که طرفدار دارد. اسکات کارپنتر، از مقامات دولت جرج دبلیوبوش که الان در انستیتو مطالعات خاور نزدیک در واشنگتن کار می کند، می گوید: «هر قدر که متحدان ما ضعیف شوند، به همان اندازه هم ما ضعیف می شویم.»
اکونومیست با بیان اینکه «اشتباه های استراتژیکی و تاکتیکی آمریکا در این نزول قدرت موثر بوده است» می افزاید: ناکارآمدی در پیدا کردن سلاح های کشتار جمعی صدام پس از حمله به عراق و شکنجه در گوانتانامو و ابوغریب باعث شد قدرت اخلاقی آمریکا خدشه دار شود. ایران و متحدانش چون سوریه، حماس و حزب الله لبنان به دلیل این که فکر می کنند دست های آمریکا روی آتش افغانستان و عراق سوخته، می توانند بلوف های آمریکا را رو کنند چون می دانند تهدیدهای آمریکا برای حمله نظامی دیگر خریدار ندارد و عملی نمی شود. الان نشان می دهیم که چطور ممکن است به این نتیجه برسند. بیش از حدود 6 هزار خسارت جانی برای آمریکا در عراق و افغانستان و خرج بالا و صرف هزینه ای بالغ بر 1/1 تریلیون دلار باعث شده دیگر توانایی حرف زدن از جنگی دیگر، واقعیت نداشته باشد. هزینه نگهداری یک سرباز در منطقه سالانه حدود 500 هزار دلار است .
اکونومیست در عین حال تاکید می کند: برخی ناظران در واشنگتن می گویند هنوز مانده تا آمریکا طعم شکست را در خاورمیانه تجربه کند. پیچ خوردن سیاست های آمریکا باعث شده تا برخی بگویند تیم اوباما در خاورمیانه حتی بدتر از تیم جرج بوش عمل می کند. با وجود برخی پیشرفت ها در دولت اوباما، سختی های موجود جلوی موفقیت آینده را می گیرد. گری سیک که در زمان فورد و جیمی کارتر، در شورای امنیت ملی کاخ سفید بوده پیش بینی کرده که نفوذ در خاورمیانه با کاهش روبرو خواهد بود. اما حتی اگر نفوذ آمریکا ادامه داشته باشد، آیا ارزشش را دارد؟ آمریکا شاید روزی به این فکر کند که چرا این قدر خود را به دردسر انداخته و در مقابل قرار است چه چیزی که ارزشش را داشته باشد، دریافت کند؟

نوشته شده در دوشنبه 89/10/20ساعت 10:22 صبح توسط بهنام نظرات ( ) |